W dzisiejszym artykule omówię pokrótce cechy charakterystyczne dialektu hiszpańskiego używanego na Wyspach Kanaryjskich.
Choć Wyspy Kanaryjskie administracyjnie stanowią część Królestwa Hiszpanii, to używany na nich hiszpański różni się diametralnie od większości odmian kontynentalnych, przypominając bardziej na wiele sposobów swoich karaibskich kuzynów.
Historia
O podobieństwie kanaryjskiego do dialektów basenu Morza Karaibskiego wspominałem już tu. To właśnie Kanary oraz językowo im bliska Andaluzja były głównymi źródłami wypraw z Hiszpanii na wybrzeża Nowego Świata.
Fakt ten sprawił, iż południowo-hiszpańskie warianty z Andaluzji oraz dialekt kanaryjski wywarły bardzo istotny wpływ na język Karaibów. W czasach nam bliższych trend ten odwrócił się, gdyż zmienił się kierunek migracji, a wraz z nim kierunek wpływów językowych.
Gramatyka
Ustedes
Na Kanarach, w przeciwieństwie do reszty Hiszpanii nie używa się zaimka vosotros. Zamiast tego, tak samo jak w Ameryce Łacińskiej, Canarios (tak będę nazywał mieszkańców Wysp Kanaryjskich, gdyż polskiego odpowiednika Kanaryjczyk nie jestem w stanie nawet znaleźć w słowniku) używają zaimka ustedes oraz odpowiadającej mu odmiany, zwracając się do drugiej osoby liczby mnogiej.
Pretérito indefinido
Na Kanarach bardzo rzadko używa się czasu pretérito perfecto, mówiąc o przeszłości, t.j. konstrukcji he / has/ ha… + visitado / comido / pedido. Canarios wolą używać czasu przeszłego prostego, pretérito indefinido, visité / comí / pedí.
Hiszpan (z półwyspu) powie: Hoy he visitado a mis padres,
Canario natomiast: Hoy visité a mis padres.
Wymowa
Przydechowe H
Podobnie jak w omawianym przez nas wcześniej chilijskim, czy także w wariantach karaibskich, Canarios często nie wymawiają litery S na końcu sylab, zastępując ją bardzo subtelnym H, które sprawia, że pomimo braku dźwięku, czas wymowy wyrazu nie zmienia się.
Zatem Los Canarios będzie brzmiało jak /lo’ kanario’/. Warto tutaj zaznaczyć, że w przypadku, gdy przed S i po S mamy ten sam dźwięk, zostanie ono zazwyczaj wypowiedziane, gdyż ułatwia to wymowę.
Np. los ojos => /los oho’/, a nie /lo’ oho’/.
Dziwaczne R
Kolejną nietypową cechą jest także nieme R. Nie jest to cecha uniwersalna kanaryjskiego dialektu oraz zależy od formalności sytuacji. Jednak wciąż możemy spotkać się z brakiem wymowy R, w którego miejsce Canarios, wg moich doświadczeń szczególnie ci młodsi, używają dźwięku reprezentowanego przez literę L, lub tak jak w przypadku S, krótkiego przydechowego H.
Los Canarios może zatem brzmieć jak /lo’ kana’io’/ lub /lo’ kanalio’/. Do dzisiaj pamiętam moje spotkanie z młodym chłopakiem na imprezie, który przedstawił mi się słowami:
¡Hola! Soy /Ka’los/.
Słownictwo
- Guagua – hiszp. autobús. Słowo to jest używane także na Karaibach. Guagua to słowo o pochodzeniu onomatopeicznym, szybko wymawiane /łała/, ma naśladować dźwięk klaksonu.
- Calufo – od hiszp. calor + ufo; calor intenso, pol. upał, np.
Hoy no se podía estar en la calle del calufo que hacía (pol. Dzisiaj było tak gorąco, że w ogóle nie dało się wyjść z domu) - Mi niño/mi niña – pol. mój chłopcze/dziewczyno. Zwrot absolutnie wszechobecny na Kanarach, począwszy od sklepów spożywczych, w którym każdy młody mężczyzna dla pani ekspedientki to mi niño, a każda młoda dziewczyna to mi niña.
- Cotufas – hiszp. palomitas, pol. popcorn.
To jedno z tych słów, które w każdym hiszpańskojęzycznym regionie ma swój unikatowy odpowiednik, nie mogłoby być przecież inaczej w przypadku Wysp Kanaryjskich, tam popcorn to nie palomitas, pochoclo czy pororó, lecz właśnie cotufas, które to według popularnej etymologii miałoby pochodzić od angielskiego corn to fry. - Cholas – hiszp. chanclas, pol. klapki., np.
Dejé las cholas en la playa. (pol. Zostawiłem moje klapki na plaży)
Nietypowe imiona
Poznając Canarios możecie też natknąć się na dość egzotyczne imiona. Wiele z nich pochodzi z języka Guanczów, czyli ludności spokrewnionej z Berberami, która zamieszkiwała Wyspy Szczęśliwe przed hiszpańską inwazją. Kilka przypadków:
Imiona żeńskie: Nayra, Fayna, Daida, Yaiza.
Imiona męskie: Airam, Armiche, Jonay, Zebenzuí.
To by było na tyle w dzisiejszym wpisie. Na koniec chciałbym z dumą dodać, że 83% zdjęć w nim użytych to zdjęcia mojego autorstwa! 😉
Teraz wiesz wszystko o kanaryjskim hiszpańskim, natomiast w tym wpisie dowiesz się wszystkiego co musisz wiedzieć o Wyspach Kanaryjskich jako takich.
Zapraszam Cię do podzielenia się swoimi uwagami lub doświadczeniami w komentarzu. Jeśli spodobał Ci się wpis i nie chcesz przegapić następnych, nie zapomnij polubić mojej strony na facebooku!
